สมอพิเภก (Beleric Myrobalan Extract)
สมอพิเภก จัดเป็นสมุนไพรที่นิยมอย่างมากในประเทศอินเดีย รวมทั้งในประเทศไทยก้มีการนำมาใช้เป็นส่วนประกอบของยา ทั้งในเชิงยาเดี่ยว และ ยาเข้าตำรับต่างๆ เช่น ยาตำรับตรีผลา เป็นต้น ซึ่งนิยมนำมาทำเป็นยาที่มีสรรพคุณเป็นยาออกฤทธิ์ทำให้กระปรี้กระเปร่า ช่วยขับเสมหะ มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรค กำจัดเชื้อแบคทีเรีย ลดการอักเสบต่างๆในร่างกาย และมีฤทธิ์เป็นยาถ่าย ยาระบายอ่อนๆ
นอกจากนี้ สมอพิเภกยังมีคุณสมบัติช่วยบรรเทาอาการผิดปกติต่างๆเกี่ยวกับโรคในระบบทางเดินหายใจ ช่วยลดอาการไอ และเจ็บคอด้วย
ซึ่งจากการศึกษาวิจัยในปัจจุบันพบสารออกฤทธิ์ทางยาที่สำคัญที่พบในสมอพิเภก เช่น สาร beta-sitosterol, สาร gallic acid, สาร ellagic acid, สาร chebulagic acid และ สาร sitosterol เป็นต้น
ในปัจจุบันพบว่า สมอภิเภกนิยมนำมาใช้ในทางการแพทย์ ดังนี้
1. ช่วยต้านอนุมูลอิสระ สมอพิเภกประกอบไปด้วย gallic acid ซึ่งมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันการเสื่อมของเซลล์ ลดการเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย จึงช่วยป้องกันการเจ็บป่วยและฟื้นฟูร่างกายได้
2. ช่วยลดคอเลสเตอรอล Beta-Sitosterol เป็นสารสำคัญอีกตัวหนึ่งในสมอพิเภก Beta-Sitosterol เป็นไฟโตสเตอรอลที่มีโครงสร้างลักษณะคล้ายและใกล้เคียงกับไขมันคอเลสเตอรอลที่อยู่ในร่างกายของคนเรา มีคุณสมบัติช่วยลดไขมัน LDL หรือไขมันเลว และนอกจากนี้ ยังมีคุณสมบัติช่วยลดการดูดซึมคอเลสเตอรอลได้มากถึง 50% ทำให้คอเลสเตอรอลในเลือดลดลง จึงเหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีไขมันในเลือดสูง หรือ กำลังควบคุมไขมันในเลือด ช่วยดูแลสุขภาพผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับดรคในระบบหัวใจและหลอดเลือด
3. ออกฤทธิ์กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน สารสกัดสมอพิเภกมีคุณสมบัติช่วยกระตุ้นระบบเซลล์ของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยให้การทำงานที่ผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันดีขึ้น ช่วยให้การทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมหรือเชื้อโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จึงเหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการภูมิแพ้บ่อยๆ ร่างกายอ่อนแอ
4. มีสรรพคุณในการดูแลระบบทางเดินหายใจ สารสกัดจากสมอภิเภกมีคุณสมบัติช่วยในการแก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยลดอาการเจ็บคอ ช่วยลดการอักเสบในระบบทางเดินหายใจ จึงมีประโยชน์ในผู้ที่มักมีอาการไอ อาการหวัด เมื่อมีอากาศเปลี่ยนแปลง หรือ เจอฝุ่น เวลาสูดหายใจเข้าไป รวมทั้งผู้ป่วยที่มีอาการหอบหืด หรือ สูบบหรี่ ที่มีปัญหาในระบบทางเดินหายใจ มีเสมหะติดในลำคอบ่อยๆ
ฉะนั้น สมอภิเภกจึงเป็นอีกหนึ่งในสมุนไพรที่มีประโยชน์ในทางการแพทย์ที่มีการใช้ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน สามารถใช้ในการแก้ไขปัญหาสุขภาพ รวมทั้งใช้เพื่อการดูแลสุขภาพให้มีความแข็งแรงอยู่เสมอๆ
